Wszystko, co cieszy, kiedyś również mija, drzewa, które wyglądają na potężne, bywa, że jak każde organizmy kiedyś chorują i zamierają, czasem jest i tak, że dzieje się to bez oznak zewnętrznych, choroby nie widać. Jak to ocenić, jak sprawdzić, czy przyszedł czas na usunięcie zagrożenia, które stwarza umierające drzewo przy osiedlach ludzkich czy szlakach turystycznych? W większości przypadków wykształcenie leśnika w zupełności wystarcza do oceny występującego ryzyka na podstawie oględzin, obserwacji drzewa i podjęcie decyzji o pozostawieniu, jego podkrzesaniu czy usunięciu, jednak są metody, które pozwalają na sprawdzenie co dzieje się w środku pnia, ocenę tego, czego gołym okiem nie widać.

W dniu 27.01.2023 w Nadleśnictwie Brodnica odbyło się szkolenie dotyczące oceny ryzyka w otoczeniu drzew przeprowadzone przez pracowników Katedry Użytkowania Lasu UP w Poznaniu, dr hab. Arkadiusza Tomczaka oraz dr hab. Tomasza Jelonka, którzy zaszczycili nas, prowadząc wykład na temat inspekcji i diagnostyki drzew. Program szkolenia objął zagadnienia związane z obowiązującym stanem prawnym i orzecznictwem, wizualną i instrumentalną diagnostyką stanu zdrowotnego drzew oraz zasadami usuwania bądź pielęgnacji drzew w celu właściwego zarządzania drzewami niebezpiecznymi. Na wstępie na pytania dotyczące zagadnień prawnych związanych z tematem szkolenia, po prezentacji online odpowiadała Pani Mecenas Agnieszka Macura. Potem Panowie Wykładowcy przeprowadzili część teoretyczną szkolenia a następnym etapem był wyjazd w teren do Leśnictwa Bachotek do jednego z ośrodków wypoczynkowych, których naturalną cechą jest spory ruch turystyczny oraz teren zadrzewiony w większości pokryty starodrzewem. Tam zaprezentowano nam metody diagnostyki drzew za pomocą nowoczesnej techniki i związanych z nią urządzeń (metody rezystografowe, tomografowe). Stare drzewa były "prześwietlane" urządzeniami podobnymi do tych, jakimi ludzie sami wykonują rezonans magnetyczny w placówkach medycznych. Jednym z urządzeń, jakie służą do oceny stanu drzewa, jest młotek diagnostyczny, za pomocą którego opukuje się drzewo. Jest on zakończony gumową lub drewnianą końcówką, która nie powoduje uszkodzeń, a osoba wykonująca badanie nasłuchuje zróżnicowane tony w celu identyfikacji ubytków w pniu. Pozwala to na ocenę zdrowotności pnia i całego drzewa. Drugim z przedstawionych urządzeń była sonda arborystyczna. To sztywny pręt z rękojeścią stosowany do badania występowania i zakresu rozkładu tkanek różnych części drzewa.

Metody oceny zdrowotności drzew przedstawione przez prowadzących szkolenie są doskonałą alternatywą dla oceny wzrokowej. Jedyną ich wadą jest duży koszt i brak możliwości zastosowania na większą skalę. Bogatsi o nową wiedzę i doświadczenia dziękujemy za możliwość udziału w szkoleniu i ruszamy do pracy z szerszym spojrzeniem na sprawy równowagi w gospodarstwie leśnym, w którym najważniejsze jest jednak zawsze bezpieczeństwo ludzi.

Darz Bór!